Ostatnimi laty w Polsce zyskują na popularności diety bezmięsne. Wiele osób rozważa przejście na wegetarianizm ze względów etycznych czy zdrowotnych. Choć o takim sposobie żywienia mówi się coraz więcej, wciąż pojawiają się na jego temat liczne wątpliwości. Poniżej przedstawiamy odpowiedzi na kilka najczęstszych (i niebezzasadnych) pytań, z jakimi spotykają się dietetycy.
Odpowiedź na to pytanie wcale nie jest oczywista. Wegetarianie najczęściej kierują się pobudkami etycznymi. W trosce o dobrostan zwierząt rezygnują z jedzenia wszelkich produktów, których pozyskanie wiąże się z ich ubojem – mięsa, a także podpuszczki (niezbędnej do produkcji niektórych serów), smalcu czy żelatyny. Wielu wegetarian (np. weganie czy owowegetarianie) zwraca jednak także uwagę na cierpienie zwierząt w przemysłowych hodowlach oraz na rujnujący wpływ tej gałęzi gospodarki na stan naszej planety. Odmawiają więc spożywania wybranych (lub wszystkich) produktów odzwierzęcych – mleka i jego przetworów, jajek, miodu.
Z drugiej strony za wegetariańskie często uznaje się diety, które dopuszczają spożywanie ryb i owoców morza albo drobiu. Ortodoksyjni wegetarianie nie zgadzają się z nazywaniem takiego sposobu żywienia nawet semiwegetariańskim. Mają sporo racji, ponieważ wszystkie zwierzęta zdolne są do odczuwania cierpienia. Jednocześnie nawet znaczne ograniczenie (bez całkowitej rezygnacji) spożycia mięsa przyczynia się do poprawy losu zwierząt. Co więcej, decyzja o wyborze takiej diety może wynikać nie tylko z pobudek etycznych i ekologicznych, ale też zdrowotnych. A dieta ichtiwegetariańska (bazująca na produktach roślinnych, ale dopuszczająca jedzenie ryb) uchodzi za najzdrowszą z możliwych.
Przez wiele lat wegetarianizm traktowany był w Polsce z dużą dozą sceptycyzmu, ponieważ powszechnie uznawano go za dietę niepełnowartościową. Warto jednak zauważyć, że od wieków stosuje się ją powszechnie w wielu krajach azjatyckich, których mieszkańcy w ogólności cieszą się lepszym zdrowiem niż obywatele Zachodu – rzadziej cierpią na choroby sercowo-naczyniowe, cukrzycę, problemy skórne czy otyłość.
W ciągu ostatnich dekad wielokrotnie potwierdzono naukowo, że prawidłowo zbilansowana dieta bezmięsna może zaspokoić w pełni potrzeby ludzkiego organizmu, ponieważ wszystkie składniki odżywcze obecne w mięsie znaleźć można w świecie roślinnym. Co więcej, mięso dostarcza dużej ilości nasyconych kwasów tłuszczowych – jednego z głównych winowajców wyżej wymienionych chorób. Tymczasem warzywa są zasobnym źródłem witamin, minerałów i przeciwutleniaczy.
Wegetarianie, którzy rezygnują ze spożycia wszelkich produktów odzwierzęcych (weganie), powinni szczególnie zadbać o odpowiednią podaż (a nawet suplementację) niektórych związków, np. aminokwasów egzogennych, witamin z grupy B i D, soli żelaza, wapnia, cynku. Substancje te występują w świecie roślinnym w mniejszych ilościach niż w produktach odzwierzęcych i bywają gorzej przyswajalne dla ludzkiego organizmu. Wegetarianie, którzy spożywają jajka i/lub mleko i jego przetwory nie muszą obawiać się niedoborów pokarmowych.
Panuje błędne przekonanie, że osoby, które nie jedzą mięsa, nie mają problemów z nadwagą. Rzeczywiście, często zachodzi korelacja pomiędzy wegetarianizmem a prawidłową masą ciała, niemniej nie jest to prosta zależność i nie należy przyjmować, że wykluczenie z jadłospisu mięsa wspomoże odchudzanie – może przynieść odwrotne rezultaty! Każdy sposób żywienia może prowadzić do utraty wagi lub jej przyrostu. Na masę ciała nie wpływa bowiem bezpośrednio jakość diety, ale stosunek ilości spożywanych kalorii do zapotrzebowania energetycznego.
Dieta bezmięsna to zwykle element szerszego światopoglądu i stylu życia, w którym nie brak też miejsca na aktywność fizyczną czy troskę o higienę psychiczną – rzeczy, bez których nie sposób zapewnić sobie zdrowia i dobrej kondycji. Wegetarianie często są szczupli, ponieważ zazwyczaj świadomie komponują swój jadłospis – rezygnują nie tylko z mięsa, ale i wysokoprzetworzonych produktów, jedzą niewielkie, ale regularne posiłki, potrafią je prawidłowo zbilansować. Reasumując – wegetarianizm nie służy odchudzaniu, ale może w tym wydatnie pomóc.
