Aktualności
Choroba afektywna dwubiegunowa (ChAD), znana również jako zaburzenia dwubiegunowe, psychoza maniakalno-depresyjna lub cyklofrenia, to zaburzenie psychiczne o charakterze nawracającym, któremu towarzyszą objawy depresyjne i maniakalne lub hipomaniakalne. Jest to choroba nieuleczalna, której terapia polega w dużej mierze na łagodzeniu objawów depresji lub manii poprzez stosowanie leków i psychoterapii. Epizody maniakalne i depresyjne mogą być rozdzielone okresami remisji, w których nie występują żadne objawy choroby.
Pierwsze objawy zaburzeń dwubiegunowych pojawiają się najczęściej między 20. a 30. rokiem życia, choć choroba może się ujawnić również we wczesnym dzieciństwie lub dopiero w wieku 40-50 lat. ChAD występuje u osób w każdym wieku, każdej płci, rasy, grupy etnicznej i klasy społecznej. Ponad 2/3 osób z chorobą afektywną dwubiegunową ma co najmniej jednego bliskiego krewnego z zaburzeniami dwubiegunowymi lub cierpiącego na depresję jednobiegunową, co wskazuje, że choroba ma komponent dziedziczny.
Choroba afektywna dwubiegunowa wyróżnia się skrajnymi wahaniami nastroju, takimi jak mania, hipomania i depresja. W chorobie afektywnej dwubiegunowej typu I występują epizody depresji i manii, natomiast w ChAD typu II mamy do czynienia z depresją i hipomanią.
Epizod maniakalny jest okresem nadaktywnym, kiedy chory doświadcza poczucia euforii, ekscytacji i szczęścia. Manię cechuje duża ilość energii i nadmierne pobudzenie, a także gwałtowne zmiany nastroju.
Cechy manii:
Epizody hipomaniakalne są zbliżone do tych charakteryzujących manię, lecz cechuje je mniejsze nasilenie. Hipomania jest więc łagodniejszą formą manii, która nie utrudnia codziennego funkcjonowania w tak dużym stopniu jak epizod maniakalny.
Cechy hipomanii:
Epizod depresyjny leży na przeciwległym biegunie, dlatego jest całkowitym przeciwieństwem manii. W okresie depresji chory jest przygnębiony i traci zainteresowanie czynnościami, które wcześniej sprawiały mu przyjemność (anhedonia).
Cechy depresji:
Choroba ma charakter nawracający, dlatego konieczne jest wdrożenie leczenia, które poprawi jakość życia i umożliwi funkcjonowanie w społeczeństwie. Przy odpowiedniej opiece osoby z chorobą afektywną dwubiegunową mogą radzić sobie z objawami i prowadzić satysfakcjonujące życie. Leczenie najczęściej polega na połączeniu leków i psychoterapii.
Leczenie farmakologiczne jest długoterminowe i ma na celu zapobieganie nawrotom objawów depresji, manii i hipomanii. Celem leczenia jest utrzymanie pacjenta w stanie remisji, dlatego konieczne jest codzienne przyjmowanie leków. W leczeniu stosuje sięgłównie stabilizatory nastroju (np. kwas walproinowy, karbamazepina, lamotrygina, lit), leki przeciwdepresyjne, przeciwpsychotyczne lub neuroleptyki. Leki i ich dawkowanie dobiera lekarz psychiatra po postawieniu diagnozy. W trakcie leczenia leki mogą być zmieniane i dostosowywane do reakcji oraz objawów pacjenta. W niektórych przypadkach konieczne może być połączenie kilku leków. Osoba z chorobą afektywną dwubiegunową musi przebywać pod stałą opieką lekarza psychiatry, który monitoruje skuteczność terapii.
Również psychoterapia ma na celu zapobieganie nawrotom choroby, a do jej zadań należy również wsparcie osoby zmagającej się z zaburzeniami dwubiegunowymi w codziennym funkcjonowaniu. Psychoterapeuta pomaga zrozumieć i zaakceptować ChAD, a także uczy, w jaki sposób reagować na problemy życiowe, które mogłyby przyczyniać się do nawrotu objawów. Istotnym elementem pracy z psychoterapeutą jest psychoedukacja, czyli zdobywanie wiedzy o chorobie w celu zwiększenia samoświadomości i rozpoznawania zwiastunów nawrotów. Zarówno psychoterapię, jak i psychoedukację można prowadzić indywidualne lub w grupie. Ważna jest również zmiana stylu życia polegająca na regularnym śnie, aktywności fizycznej, zdrowej diecie, redukcji czynników stresogennych i unikaniu substancji psychoaktywnych.
W Centrum Medycznym MediPsyche prowadzimy zarówno konsultacje psychiatryczne, jak i psychoterapię. Umów się na wizytę, jeśli dostrzegasz objawy choroby afektywnej dwubiegunowej u siebie lub bliskiej osoby.
