Asertywność przejawia się głównie poprzez pewność siebie oraz stanowcze, mocne wyrażanie własnych opinii, przekonań i uczuć. Zastanawiasz się, czy asertywności można się nauczyć? Sprawdź, jakie ćwiczenia i techniki komunikacyjne pozwolą Ci rozwinąć asertywność.
Jak nauczyć się asertywności? Zacznijmy od wyjaśnienia, czym jest asertywność i zachowanie asertywne. Następnie poznasz przykłady asertywnych zachowań i technik komunikacji asertywnej. Wreszcie na własnej skórze przekonasz się, że można wyćwiczyć adekwatne, uczciwe, stanowcze, a przy tym kontrolowane zachowanie, respektujące dobro innych ludzi. Zmierz się z trudnymi sytuacjami w życiu społecznym, zamiast ich unikać. Jeśli uległość nie leży w Twojej naturze, a na stresujące sytuacje reagujesz agresywnie, tym bardziej przyda Ci się wiedza i praktyczne umiejętności rozwijania asertywności.
Pamiętaj, że możesz zwrócić się po wsparcie do specjalisty. Psycholog pomaga zwalczyć stres, lęki i inne napięcia. Ciekawą opcją świadomego podnoszenia jakości życia poprzez pracę nad sobą są warsztaty rozwoju osobistego. Celem stosowanych podczas warsztatów z psychologiem technik jest zwiększenie poczucia własnej wartości oraz motywacji do rozwoju. Wiele przydatnych umiejętności możesz opanować również podczas grupowego lub indywidualnego treningu asertywności z psychologiem. Zajęcia pod okiem specjalisty pozwolą Ci przećwiczyć m.in. efektywne sposoby radzenia sobie w trudnych sytuacjach, skuteczne metody komunikacji interpersonalnej i radzenia sobie z krytyką. Kluczem do sukcesu jest znalezienie własnej drogi do asertywności.
Asertywność (z ang. assertive, assertiveness) jest terminem psychologicznym, który oznacza posiadanie i wyrażanie własnego zdania, emocji oraz postaw w sposób bezpośredni, ale nienaruszający praw i psychicznego terytorium innych osób. Asertywność jest postawą otwartą, przeciwieństwem agresji i uległości, polega na wypracowaniu zdolności obrony własnych praw w sytuacjach społecznych. Co najważniejsze, asertywność jest umiejętnością nabytą, więc możesz skutecznie pracować nad jej rozwojem, stosując odpowiednie techniki.
Zachowanie asertywne, które wyraża szacunek wobec siebie i innych ludzi, przejawia się głównie poprzez: odmawianie w sposób nieuległy i nieraniący innych, kontrolowanie emocji, formułowanie opinii, wyrażanie potrzeb i oczekiwań bez poczucia winy, umiejętność przyjmowania pochwał i konstruktywnej krytyki, stanowczość, pewność siebie i odporność na manipulację, a przy tym empatię, czyli umiejętność słuchania i dążenie do zrozumienia innych. Przykłady asertywnego zachowania dotyczą ponadto stawiania sobie racjonalnych celów i realizowania ich, dokonując przy tym samooceny i samoregulacji. Świadomość siebie, swoich wad i zalet, a także ewentualnych opinii innych na swój temat, pozwala zachować autentyczność i szczerość w sytuacjach społecznych.
Asertywnym się bywa, zwłaszcza w sytuacjach, które wymagają okazania pewności siebie w wyrażaniu swoich uczuć, przekonań i potrzeb, reagowaniu na wymagania innych lub w podchodzeniu do wyzwań i rozwiązywaniu problemów życiowych. Nie musisz jednak kontrolować się 24 godziny na dobę. Asertywność charakteryzuje bowiem adekwatność, otwartość i szczerość, również wobec siebie. Samoakceptacja przyczynia się z kolei do budowania pozytywnej oceny siebie samego i szczęśliwszego życia.
Warto zwrócić uwagę na to, że osoba asertywna szanuje jednocześnie prawa, potrzeby, przekonania, uczucia i granice drugiego człowieka. Zachowanie równowagi w kontaktach międzyludzkich, bez uległości, agresji i manipulacji, jest sztuką, nad którą warto pracować. Zacznij od zdobywania wiedzy o właściwych sposobach zachowania w kontaktach międzyludzkich. Następnie wyćwicz umiejętności asertywnego reagowania i działania. Wreszcie pracuj nad ukształtowaniem w sobie proasertywnych przekonań i nastawień osobistych, w tym nad pozytywnym i racjonalnie ufnym nastawieniem do innych ludzi oraz nad wiarą we własne możliwości, siłę i efektywność.
Jak widzisz, asertywność opiera się na wyuczonych umiejętnościach i powiązanej z nimi strukturze przekonań, dzięki którym budujesz zaufanie do świata i siebie samego. W opanowaniu skutecznych technik komunikacji asertywnej pomoże Ci trening asertywności pod okiem specjalisty. Zajęcia zwykle poprzedzone są stworzeniem mapy asertywności. Twoje odpowiedzi na zawarte w kwestionariuszu pytania pozwolą wyodrębnić trenerowi dwa obszary, w których czujesz się najbardziej pewny siebie oraz dwa takie, w których warto popracować nad asertywnością. Ćwiczenia praktyczne polegają zaś na konfrontacji z różnymi sytuacjami społecznymi. Podczas odgrywania scenek lub wizualizacji w bezpiecznej przestrzeni i pod okiem psychologa masz szansę przezwyciężyć lęki, nieśmiałość, stres i wypracować asertywną postawę.
Podczas treningu asertywności pod okiem psychologa poznasz m.in.:
Ćwiczenia na asertywność warto rozpocząć od techniki Jestem słoniem. Wystarczy, że podczas konfrontacji wyobrazisz sobie siebie jako powolnego, spokojnego słonia, który mówi wolno i oddycha głęboko, argumentuje i nie daje wyprowadzić się z równowagi. Do najbardziej znanych ćwiczeń na asertywność zaliczamy ponadto zdartą płytę, czyli odgrywanie scenki, w której druga osoba kilka razy prosi Cię o to samo. Twoje zadanie polega na tym, aby odmawiać jej, sięgając za każdym razem po te same argumenty. Dowiedz się więcej o sposobach rozwijania asertywności od specjalistów MediPsyche.
