Psychiatria to dziedzina, wokół której narosło wiele stereotypów. W konsekwencji osoby zmagające się z rozmaitymi problemami psychicznymi często rezygnują z wizyty u specjalisty – w obawie przed społeczną stygmatyzacją i w przeświadczeniu, że są „normalni”, więc nie potrzebują konsultacji psychiatrycznej. Tymczasem życie większości ludzi korzystających z pomocy psychiatry nie odbiega od tego, co zwykło się nazywać normą. To po prostu osoby, które zdecydowały się zadbać o swój dobrostan psychiczny, tak samo jak dba się o cerę albo o odporność na infekcje.
Psychiatra jest specjalistą, który zajmuje się diagnostyką i leczeniem chorób i zaburzeń psychicznych. Należą do nich takie schorzenia jak schizofrenia czy choroba afektywna dwubiegunowa, ale też częste problemy psychiczne, np.:
Do oceny zdrowia psychicznego dobry psychiatra używa naukowych metod. Posługuje się obowiązującym zestawem kryteriów diagnostycznych, jakim jest Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD) stworzona przez Światową Organizację Zdrowia. Psychiatrę obowiązuje przestrzeganie Kodeksu Etyki Lekarskiej, zgodnie z którym np. problemy zgłaszane przez jego Pacjentów zostają objęte tajemnica lekarską.
W odróżnieniu od psychologa (osoby która ukończyła studia z zakresu psychologii i zajmuje się diagnozowaniem problemów psychicznych czy poradnictwem) psychiatra jest absolwentem medycyny z tytułem lekarza. Może prowadzić leczenie farmakologiczne, wypisywać recepty, orzekać o czasowej niezdolności do pracy (dawać zwolnienia lekarskie), kierować Pacjenta do szpitala albo innych specjalistów. Lekarz psychiatra często posiada dodatkowe kompetencje, np. ma uprawnienia do prowadzenia psychoterapii.
Pierwsze spotkanie z psychiatrą służy zdiagnozowaniu problemu. Specjalista przeprowadza wywiad lekarski – pyta Pacjenta o to, co skłoniło go do wizyty, ale też o takie kwestie jak sytuacja rodzinna, zawodowa, problemy we wcześniejszych okresach życia, ogólny stan zdrowia itp. Wszystkie uzyskane informacje pozwalają postawić właściwą diagnozę i na jej podstawie zaproponować skuteczne leczenie. Niekiedy psychiatra zaleca też Pacjentowi dodatkowe badania lub kontakt z innymi specjalistami.
Pacjenci często niechętnie mówią o swoich najbardziej osobistych problemach – w obawie przed krytyką czy ośmieszeniem. Gabinet psychiatryczny to jednak miejsce, w którym mogą spodziewać się przyjaznej, komfortowej atmosfery – jak w czasie psychoterapii. Dobry psychiatra potrafi udzielić Pacjentowi psychicznego wsparcia w trudnościach, z którymi się zmaga. Jest życzliwy, nigdy nie ocenia, a wszelkie pytania, które zadaje, mają służyć jedynie lepszemu zrozumieniu ich problemów.
Dalsze leczenie psychiatryczne wiąże się z regularnymi wizytami, podczas których Pacjent rozmawia ze specjalistą o swoim samopoczuciu, które zmienia się pod wpływem działania leków. Dla psychiatry to informacja, czy wdrożył optymalne leczenie. W razie potrzeby modyfikuje przepisaną farmakoterapię. Pacjent musi pozostawać pod stałą opieką lekarza do czasu jej zakończenia – od kilku miesięcy do kilku lat. Zwykle wskazane jest, aby równolegle podjął psychoterapię.
Do lekarza psychiatry zawsze warto zwrócić się w przypadku pogorszenia samopoczucia psychicznego i codziennego funkcjonowania, nawet jeśli stan ten utrzymuje się zaledwie od dwóch tygodni. Wskazaniem do wsparcia psychiatrycznego mogą być także wyjątkowo trudne okoliczności życiowe, np. śmierć bliskiej osoby czy utrata pracy.
Wizytę u psychiatry może zaproponować psycholog czy lekarz rodzinny, ale skierowanie do tego specjalisty (w ramach NFZ) nie jest potrzebne. Niestety, czas oczekiwania na konsultację jest bardzo długi. W dużych miastach, takich jak Łódź, prywatnie psychiatra przyjmuje nawet z dnia na dzień. Zdecydowanie lepiej więc zwrócić się do Centrum Medycznego MediPsyche, gdzie osoby w kryzysach psychicznych niemal natychmiast obejmujemy kompleksową opieką.
